• yayinim foton denilen parcaciklar marifetiyle gerceklesiyorsa, o bir elektromanyetik dalgadir, hem parcacik hem dalga ozelligini saglayan baska tanim bulamadim. aslen morotesi dalgalarla baslayip (radyoaktif isimalar, x isinlari, ki bunlarin cogu zararli, galiba dalgaboyu ne kadar siksa o kadar zararli oluyor.) gorulebilir isikla devam eden, sonra da infrarede (radyo, televizyon, telsiz dalgalari, aslinda bunlarin da isik oldugunu dusunmek tuhaf tabi) gecen bir skalasi vardir.
    yeri gelmisken soylemeden gecemeyecegim, gorulebilir isik canlidan canliya degisen bir kavramdir, ornegin ari kirmizi rengi goremezmis, bir gelincik tarlasinin uzerinden gecerken simsiyah algilarmis orayi. ayni sekilde kimi morotesi isinlari gorebilen canlilar var. dusunmeden edemiyorum, benim siyah kazagim acaba hangi infrared renk..
  • diger dalgalarin aksine yayilmak icin herhangi bir ortama ihtiyac duymazlar. boslukta (vakumda) yayilabilirler.. (bkz: aether) (bkz: michelson morley deneyi)

    birbirine dik sinusoidal iki dalga seklinde dusunulebilir. bunlardan biri elektrik alan, digeri de manyetik alandir.. maxwell denklemleri geregince, zamana gore degisen bir elektrik alan, bir manyetik alan, zamana gore degisen bir manyetik alan da bir elektrik alan dogurur.. boylece bu iki dalga birbirlerini destekleyerek tatli tatli boslukta yayilirlar..
  • degisken elektriksel alanlar manyetik alan yaratirlar. manyetik alan degisimleri tekrar elektriksel alan degisimine yol acar. bunlar bir dalga halinde uzayda isik hiziyla yayilirlar. elektriksel ve manyetik alanlar ayni fazdadir. (e=bc) dalgalardan olustuklari icin ayni anda kirilip yansiyabilirler, girisim ve kirinim yapabilirler. polarize olurlar.enerji tasidiklari icin fotoelektrik olaya ve compton sacilmasina girebilirler. yuklu olmadiklari icin elektriksel ve manyetik alanlarda sapmazlar. birbirinin icinden gecip tasidiklari enerji sayesinde isik basinci yapabilirler. bu yuzden isik bir elektromanyetik dalgadir.

    (bkz: maxwell)
  • özellikle filmlerde olmak üzere çok karmaşık görünen olayları benim kafa basmaz kesin bundandır demek için kullanılan sözcük grubu.

    (bkz: söz var sözcük var)
  • birbirine dik olan iki (elektrik ve manyetik) alan şiddetinin birbirlerini 90 derecelik vektörlerle curl fonksiyonu gereği kendi etrafında fazör gibi döner bir şekilde oluştukları söylense de siz yine gözünüzle görmeden inanmayın. hocalar için bık bık ötmesi kolay ama dersi yeni alan öğrenci şimdi bu cümleden ne anlasın? biraz düşünceli olalım lütfen.
  • bir yerde dalga varsa elektromanyetik dalga da vardır, her yerdedir. şu an baktığınız ekrandan da yüzünüze yüzünüze çarpmaktadır. tuttuğunuz telefondan, yürürken, nefes alırken, kalbiniz atarken bedeninizden dışarı yayılır.
  • gerçek anlamda kollektif hafızanın ya da kollektif bilincin nasıl gerçekleştiğinin ipuçlarını bize veren hareket.
  • denkleminin maxwell denklemlerinden nasıl çıkartıldığı hususunda:

    (aşağıdaki terimleri anlamak için vector calculus'a aşina olmak gerekiyor)

    ilk başta "si" sistemine göre 4 denklemden müteşekkil maxwell denklemlerinin diferansiyel formlarını yazarak işe başlayalım:

    1) div e = ro / e0 (gauss kanunu)

    2) div b = 0 (isimsiz, fakat doğada manyetik tek kutubun* olmadığını belirtiyor bu ifade)

    3) curl e = - del b / del t (faraday endüksiyon yasası)

    4) curl b = m0 j + m0 e0 ( del e / del t ) maxwell tarafından modifiye edilerek son haline kavuşturulmuş ampere yasası. "ampere - maxwell yasası" da denilir.

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    curl e = - del b / del t denkleminin curl'ünü alınız. (3. maxwell denkleminden başlıyoruz)

    curl curl e = curl [ - del b / del t]

    denklemin sol tarafındaki "curl curl e" şu ifadenin eşleniğidir: delop( div e ) - laplacian e

    div e = ro / e0 olan 1. maxwell denklemine göre boş uzayda "ro/e0" terimi sıfır olacağından dolayı ifade şu şekle sadeleşir: " - laplacian e "

    denklemin sağ tarafındaki curl operatörü de kısmi türevle yer değiştirilebilir dolayısıyla sağ tarafta şu hale dönüşür: - ( del / del t ) [ curl b ]

    dolayısıyla:

    - laplacian e = - ( del / del t ) [ curl b ] şeklinde bir ifade elde ettik.

    şimdi dikkatimizi "curl b" ifadesine yoğunlaştıralım ve bunu da 4. maxwell denklemiyle yani: curl b = m0 j + m0 e0 (del e / del t) ile yer değiştirelim.

    ve gene boş uzayda "m0 j" ifadesi sıfır olacağından dolayı denklem en son şu hale dönüşür:

    laplacian e = ( del / del t ) ( m0 e0 del e / del t )

    laplacian e = m0 e0 (del^2 e / del t^2)

    bir bölü karekök içinde m0 e0 ifadesi "c" yani ışık hızı olduğuna göre "m0 e0" da 1/c^2 olur dolayısıyla onu da denklemde yerine koyarsak:

    laplacian e = (1/c^2) ( del^2 e / del t^2)

    şeklinde meşhur dalga denklemini elde edebiliriz.

    http://img13.imageshack.us/…g13/8122/dsc01043iv.jpg

    manyetik alan için de aşağı yukarı aynı işlemlerle dalga denklemi tabiyatıyla bulunabiliniyor. ancak bu sefer işe 4. maxwell denkleminden başlamak gerekiyor.
    curl e veya curl b diye başlayan maxwell denklemlerinin tekrar curl'ünü alarak işe başlamaktaki sebep ise dalga denkleminde gerekli olan o ekstra boyut bilgisini denkleme enjekte edebilmek için. zaten dikkat ederseniz birşeyin curl'ü alındığı zaman çıkan sonuç ilk vektöre nazaran doksan derece diktir. elektromanyetik dalgalar transverse tipte dalgalar olmasının matematiksel izahatı da yatıyor yani bu açıklama da. ses dalgaları gibi değil yani yayılımı. daha çok su dalgalarının yayılımına benzer bir şekil arzediyor.

    e: elektrik alan vektörü
    b: manyetik alan vektörü:
    del: kısmi türev operatörü
    curl: curl operatörü. ters üçgen ve yanında çarpı işareti yani.
    div: divergence operatörü. ters üçgen yanında nokta işareti.
    laplacian: laplace operatörü. ters üçgenin karesi şeklinde yazılıyor.
    m0: boş uzay / vakum / havanın manyetik özellik sabiti.
    e0: boş uzay / vakum / havanın elektrik özellik sabiti.
    ro: yük yoğunluğu. latin alfabesindeki "ro" işareti.
    j: akım yoğunluğu. vektöreldir.

    şimdi 2. mertebeden bir diferansiyel denklem olan bu dalga denklemini incelediğimizde bu denklemin olası çözümlerinden biri "a cos (wt + p)" dir.
    bu ifadede de "a" dalganın maksimum alabileceği genliği belirtip dikkat ederseniz sabit bir değerdir dolayısıyla her bir fotonun yarattığı dalga açısından konuşmak gerekirse boş uzay / vakum da yayılan dalganın genliği giderek zaman içersinde azalmadan (ve başka maddelerle de çarpışmaz veya interaksiyona girmesse) bir nevi sonsuza kadar aynen o şekilde genliği ilk çıktığı andaki gibi değişmeden periyodik şekilde ilerleyeceği öngörülmektedir.

    ancak ve ancak:

    dikkat ederseniz bu dalga denklemini sadece boş uzay / vakum için çıkarttık. hakeza yapılan işlemleri takip ettiyseniz ro/e0 terimi ve "m0 j" terimlerini boş uzayda sıfır oldukları için sıfır kabul ederek bu "steril" denklem ortaya çıktı.

    eğer herhangi bir şeffaf maddenin içersinde dalganın nasıl davranacağını inceleseydik bu sefer o terimler sıfır olmayacak ve en sonunda bize verilen parametrelere göre genliği giderek sönümlenen / azalan bir dalganın denklemini verecekti (bessel fonksiyonuydu hatta yanlış hatırlamıyorsam)

    ancak genede tabii mesela bir radyo istasyonundan çevreye yayılan elektromanyetik dalgaların herhangi bir noktada oluşturduğu toplam "şiddet"i inceleseydik bunun uzaklığın karesiyle ters orantılı olduğu aşikardır çünkü kaynaktan ne kadar uzaklaşılırsa bu uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak belirlediğimiz alana daha az foton isabet edecektir. çünkü kaynaktan çıkan fotonların her yöne dağılma olasılığı eşit dolayısıyla ideal durumda bir küre şeklinde dağılırlar.

    yani:

    -- boş uzay / vakum da yayılan her foton, dalga denkleminin öngördüğü şekilde genliği azalmadan ilerler.
    -- şeffaf madde içinde her foton genliği azalarak ilerler. mesela pencere camından geçen ışıktaki her bir fotonun genliği biraz düşer. ancak camdan çıktıktan sonra genliği gene değişmeden azalmadan ilerler. cam çok kalın ise tamamen yok olur / absorbe olur.
    -- herhangi bir kaynaktan boş uzaya / vakuma yayılan fotonların genliği azalmasa bile kaynaktan uzaklaştıkça alana isabet edecek foton da azalacağı için toplam şiddet / intensity azalacaktır.
  • http://i.imgur.com/emjztmk.gif
  • duran ya da sabit hızla hareket edenler tarafından değil, sadece ivmeli hareket yapan elektrik yükleri tarafından oluşturulan, elektrik alanına dik bir magnetik alan bileşeninin de eşlik ettiği enerji paketleridir. bir emd kendi kendisini indükler. ve tabir-i caiz ise kendi kendisini ( korunum kanunları gereği olarak ) ardışık paketçikler halinde yaratarak ilerler.

    öte yandan, bu koşulla oluşan bir elekto-magnetik dalga paketi uzaklığın karesi ile değil kendisi ile ters orantılı olacak şekilde zayıflar. zaten, boş uzayda ( yaklaşık olarak hava ) kaynaktan çok ama çok uzak noktalara kadar iletilebilmesinin ve ölçülebilir değerlerde olabilmesinin nedeni yüklerdeki bu ivmelenme nedeni iledir.
hesabın var mı? giriş yap