horacio quiroga

• 58 yaşındayken, 19 şubat 1937'de, bir bardak siyanür içerek intihar eden uruguaylı şair.
  
  çocukluğundan beri ormandaki evlerinde sessizce yaşamayı tercih eden şairin bu isteğine karşı çıkan karısı ve kızı, onu terk ederek ormanda yalnız ve prostat kanseri acılarıyla baş başa bırakmıştı. yaşadığı çaresizlik duygusuyla, buenos aires'teki hastane odasında intihar eden quiroga, göğüs kanseri ve yalnızlıkla boğuşan yakın dostu şair alfonsina storni'nin 25 ekim 1938'de intiharla biten hayatının sonuna da etki etmiş olsa gerek.
  
  çok yakın bir arkadaşı olan şair-yazar leopoldo lugones de 18 şubat 1938'de, buenos aires'e bağlı tigre şehrinde, siyasi hayal kırıklığı ve tutkulu bir aşk ayrılığı sonrası, viski ve siyanür karışımı alarak intihar etmişti.
  
  horacio quiroga'nın, 4 ve 5 yaşında çocuklarının annesi olan ilk eşi ana maria cires de ormandaki 'yabani' hayatın yaşattığı travmalar sonucunda 1915'te, civa biklorür içerek intihara kalkışmış ve 8 gün quiroga'nın kollarında acılar çekerek ölmüştü.
  
  1901'de, iki kardeşini tifodan kaybettiği yıl, en yakın arkadaşı federico ferrando'yu yanlışlıkla öldürdü. kötü eleştiriler aldığı bir gazeteciyi düelloya davet eden arkadaşının güvenliği için kullanılacak silahı kontrol edip temizlerken silahla kazara bir el ateş etti. mermi, arkadaşı ferrando'nun ağzına isabet etti ve onu, anında öldürdü. quiroga, ölümün bir kaza olarak kabul edilmesinin ardından, dört gün sonra serbest bırakıldı.
  
  julio cortazar'ı, jorge luis borges'i, gabriel garcia marquez'i etkilediği bilinen horacio quiroga'nın, bülent kale çevirisiyle 2018'de, notos yayınevi'nden çıkan aşk, delilik ve ölüm öyküleri adlı kitabı otobiyografik öğeler taşımakta.
  
  latin amerika'nın edgar allan poe'su olarak anılan horacio quiroga'dan, ceren şengel çevirisiyle 2020'de, herdem kitap yayınevinden orman öyküleri adlı bir çocuk kitabı daha türkçede yayımlandı.
  
  çocuk kitapları çok sattığı için 'çocuk' öyküleri bile çevrilen horacio quiroga'nın şiirlerinden bir taneciği bile türkçeye çevrilmedi sanırım.
• "bir heyecan seline kapılıp yazma. önce heyecanının ölmesini bekle, sonra yeniden canlandır. eğer onu herhangi bir şekilde yeniden canlandıracak yeteneğin varsa o zaman sanatında yolun yarısına geldin demektir."
  
  *****
  
  "yazarken arkadaşlarını düşünme, yazdıklarının hayatına yapacağı etkiyi de. sanki kurduğun öykü, kendi küçük atmosferinde yer alan , içlerinden birisi de sen olabileceğin karakterlerden başka kimseyi ilgilendirmiyormuş gibi yaz. bir öyküye başka türlü yaşam verilemez."
  
  quiroga, yaşama, durulmuş bir ölümün ardından bakar. alışılmış başlangıç ve sona hürmet etmez, ikisi arasındaki sıkışık hayat mühründen sarkan hüznü, mutluluğu, sıcaklığı, paylaşımı gözler.
• modern öykücülüğün latin amerikalı öncüsü sayılan yazar. uruguaylı anne ve arjantinli babanın oğlu. özellikle poe'dan etkilenmiş.
  
  yaşamında o kadar çok acı yaşamış ki, ölüm teması neredeyse tüm öykülerinin ana karakteri. babası bir av sırasında yanlışlıkla kendini vurarak, üvey babası gözleri önünde kafasına tüfekle ateş ederek ölüyor. yine ilk karısı intihar eden yazar, silahla oynarken en yakın arkadaşını da vurarak ölümüne neden oluyor.
  
  bunca acıdan, türkçeye de bir kısmı aynı adla çevrilen "aşk, delilik ve ölüm öyküleri" çıkıyor.
  
  kanser tedavisi için yatırıldığı hastanede, hiç şaşırmayacağımız üzere siyanür içerek intihar ediyor ve 59 yaşında ölüyor.
  
  mutlu sonla biten öykülerden sıkılanlara bire bir.
• edgar allan poe'dan etkilenmis uruguayli yazar. hayati boyunca uruguay arjantin arasinda gidip gelmis, bir suru karisi olmus, en yakin arkadasini yanlisikla oldurmus garip bi abimizdir.